Wydarzenia historyczne związane z rozbiorami ziem polskich przez Rosję, Prusy i Austrię oraz sytuacja polityczno-społeczna kraju w okresie od zaborów w 1772 roku do odrodzenia się narodu polskiego w 1918 roku, a także dalsza walka na mocy traktatu wersalskiego o granice Rzeczypospolitej po odzyskaniu niepodległości znalazły wielorakie odbicie w literaturze, sztukach plastycznych i muzyce. Utrata suwerenności państwowej, walka o wolność i zachowanie polskiej tożsamości na stałe wpisały się w wytwory kultury, często decydując o ich istocie, formie i treści. Kultura polska pod zaborami, poza swą oczywistą wartością duchową, przyjęła funkcję podtrzymania świadomości narodowej Polaków, kreowania właściwych postaw obywatelskich. Niejednokrotnie była jedynym orężem w walce o niepodległość.

(Ilona Dulisz O polski kraju święty. Idee niepodległościowe w pieśniach Feliksa Nowiejskiego).