Opis

Action Cembalo napisałem z przeznaczeniem na Konkurs Kompozytorski im. Wandy Landowskiej w Warszawie, zorganizowany przez Katedrę Kompozycji oraz Katedrę Organów i Klawesynu Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie - otrzymałem wtedy II nagrodę. Pisząc utwór, starałem się jednocześnie lepiej poznać sylwetkę i dokonania Wandy Landowskiej - słuchanie jej fascynujących nagrań wpłynęło inspirujące na moje zamysły twórcze. Action Cembalo jest utworem złożonym z trzech kontrastujących części, przebiegających attacca. Angielskojęzyczny tytuł można rozumieć dosłownie jako „akcja: klawesyn", co znajduje odzwierciedlenie w przebiegu dzieła - rozwiązaniach dźwiękowych i narracji muzycznej opartej na silnej kontrastowości, zmienności rejestrów i artykulacji. Zastosowałem również szereg rozwiązań typowo klawesynowych, jak ornamentacja różnego rodzaju, szybkie figuracje, dwukierunkowe arpeggia, ostro brzmiące akordy. Części skrajne są utrzymane w tempach żywych, nie brak w nich także fragmentów polifonicznych, zaś ogniwo środkowe, utrzymane w wolniejszym tempie, eksponuje liryzm i kantylenę. Utwór jest napisany przede wszystkim z myślą o wykonaniu go na instrumencie współczesnym (dwumanuałowym, pedałowym). Możliwe jest także wykonanie na instrumencie historycznym, wówczas wykonawca nie musi stosować się ściśle do podanych w partyturze oznaczeń rejestracyjnych. Podane w drugiej części arpeggia powinny być wykonane dwukierunkowo, tzn. najpierw w górę, a następnie od razu w dół. Pozostałe, jeśli zapis na to nie wskazuje, mogą być wykonane w kierunku wznoszącym. Akordy zapisane jako niearpeggiowane mogą być zagrane w dowolny sposób, tzn. w sposób zwarty lub arpeggiowany. Zaznaczone w partyturze ornamenty (mordenty, obiegniki) winny być realizowane zgodnie z zapisem. W pozostałych miejscach klawesynista może dodać własne ornamenty - według uznania. Podane tempa są orientacyjne i nie muszą być ściśle przestrzegane. Wyrażam wdzięczność dr hab. Alinie Ratkowskiej za pierwsze wykonanie tego utworu w 2011 r. na koncercie towarzyszącym konkursowi, jak również za propozycję włączenia go do niniejszej serii wydawniczej.

Marcin Tadeusz Łukaszewski

Marcin Tadeusz Łukaszewski

Urodzony w 1972 r. w Częstochowie, kompozytor, teoretyk muzyki, pedagog. Absolwent (1996) Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie (obecnie - UMFC) w klasie fortepianu prof. B. Kawalli oraz studiów podyplomowych: Wykonawstwa Muzyki Współczesnej w klasie fortepianu prof Sz. Eszténiego, a także Teorii Muzyki oraz Kompozycji u prof. M. Borkowskiego. W 2005 r. uzyskał w tejże uczelni stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o sztuce (promotor: prof. dr hab. M. Podhalski), a w 2014 r. - stopień doktora habilitowanego sztuki muzycznej w dyscyplinie kompozycja i teoria muzyki. Pracuje na stanowisku profesora nadzw. na Wydziale Dyrygentury Chóralnej, Edukacji Muzycznej, Muzyki Kościelnej, Rytmiki i Tańca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina. Jest autorem siedmiu książek, w tym: Przewodnika po muzyce fortepianowej (Kraków 2014), rozprawy Fortepianowe formy wariacyjne kompozytorów polskich 1900-2010 (Warszawa 2013), Jak napisać pracę dyplomową o muzyce? (Warszawa 2016). Marcin Łukaszewski ma w swoim dorobku liczne nagrody i wyróżnienia, jest laureatem II nagrody w Konkursie Kompozytorskim im. F. Nowowiejskiego w Warszawie, II nagrody w Konkursie Kompozytorskim im. W. Landowskiej w Warszawie, III nagrody w I Ogólnopolskim Konkursie Kompozytorskim „Pro Organo", wyróżnienia I stopnia w Otwartym Konkursie Kompozytorskim w Rydułtowach, Nagrody „Fryderyk", Nagrody Rektora UMFC, Odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej" i Nagrody „Mater Verbi". Jego utwory wykonywano m.in. w takich krajach, jak: Belgia, Brazylia, Francja, Holandia, Izrael, Macedonia, Niemcy, Rosja, Słowacja, Sło-wenia, Włochy, USA.