Opis

Stanisław Moryto

Kompozytor, organista i pedagog, ur. 8.05.1947 r. w Łącku k. Nowego Sącza. Ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie - grę na organach (1971) pod kierunkiem Feliksa Rączkowskiego oraz kompozycję (1974) u Tadeusza Paciorkiewicza. Był przewodniczącym Stowarzyszenia Polskiej Młodzieży Muzycznej "Jeunesses Musicales de Pologne" (1973-1981), prezesem Polskiego Instytutu Muzycznego (1981-1997), członkiem Narodowej Rady Kultury (1984-1990) i Rady Programowej Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina (2007-2010). Inicjator i dyrektor artystyczny legnickiego festiwalu "Conversatorium Muzyki Organowej" (1986-2011). Prorektor Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina (1996-2002), a następnie dziekan Wydziału Kompozycji, Dyrygentury i Teorii Muzyki (2002-2005). W latach 2005-2012 rektor Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie. Doktor honoris causa Keimyung University w Daegu, Korea Południowa (2011). Działalność koncertową rozpoczął w czasie studiów. Występował jako solista i kameralista w Polsce i w wielu krajach. Jego kompozycje są wykonywane na koncertach i festiwalach muzycznych w kraju i na świecie, zostały też zarejestrowane na kilkudziesięciu płytach (w tym na 8 płytach autorskich). Stanisław Moryto zainicjował serie wydawnictw dawnej i współczesnej muzyki polskiej na organy, obejmujące m.in. Krakowską Tabulaturę Organową, Gdańską Tabulaturę Organową, Warszawską Tabulaturę Organową (XVII w.) , Kolekcję Conversatorium Organowego w Legnicy oraz Pierwodruki Muzyczne Kompozytorów Polskich. Za twórczość kompozytorską i działalność artystyczno-pedagogiczną otrzymał m.in. nagrody Ministra Kultury i Sztuki (1980, 1995), Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2011, 2012), Miasta Legnicy (2000), Imienia św. Brata Alberta (2008), Imienia Włodzimierza Pietrzaka - Katolickiego Stowarzyszenia "Civitas Christiana" (2009), "Fryderyk" Akademii Fonograficznej w kategorii Kompozytor Roku (2010). Został również odznaczony Krzyżem Wielkiego Mistrza Zakonu Maltańskiego Cruce Magni Officialis (2007) oraz Krzyżem Kawalerskim (2001) i Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta (2012) nadanym przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

W twórczości Stanisława Moryto wyróżnić można trzy okresy. W pierwszym, w latach 70., koncentrował się na muzyce wokalno-instrumentalnej łączącej tradycyjne założenia formalne z nowoczesnym językiem muzycznym. W drugim, w latach 80., charakterystyczne były poszukiwania sonorystyczne realizowane m.in. w muzyce kameralnej na nietypowe zestawy instrumentów. Trzeci okres przypada na lata 90. i początek XXI w., w którym przeważają wielkie formy instrumentalne i wokalno-instrumentalne. Otwiera go Koncert na wiolonczelę i orkiestrę smyczkową (1992) zaliczany do klasyki współczesnej literatury wiolonczelowej. W 2010 r. na zamówienie Filharmonii Warmińsko-Mazurskiej w Olsztynie powstała Uwertura na orkiestrę „Rok 1410" napisana z okazji 600-lecia bitwy pod Grunwaldem (prawykonanie: Filharmonia Warmińsko-Mazurska, dyr. Janusz Przybylski, 16.07.2010, Ostróda; nagranie: CD Grunwald, DUX Recording Producers 0731). W muzyce tej [Uwertury] odnaleźć można uczucia niepewności, ale i pragnienia sukcesu i wiary w zwycięstwo, echa oczekiwania, przygotowania i walki. Chwilami prezentowane brzmienia przenoszą na pole bitwy, na którym słychać odgłosy zbrojnego starcia. Utwór imponuje rozmaitością instrumentacyjną i kolorystyczną. (Sylwia Praśniewska, Grunwald in honorem victorum militum Polonorum 1410-2010, „Twoja Muza" 2011, nr 1, s. 95).